Een buxushaag is een klassieker in de tuin – en zó veelzijdig. Maar met alleen het aanplanten van buxus is de klus nog niet geklaard: ze hebben ook speciale zorg nodig.
30.11.2021
De enorm populaire, altijd groene buxus – officieel bekend als Buxus sempervirens – is te vinden in Zuidwest- en Centraal-Europa, Noord-Afrika en West-Azië. De plant is een robuuste keuze voor veel tuiniers, mede vanwege de veelzijdigheid als heg of alleenstaande struik. De buxus wordt ook op prijs gesteld omdat hij groen blijft. Precies dat beetje kleur om de tuin het hele jaar door mooi te houden – zolang je hem maar goed verzorgt.
De bekende buxus die wordt gebruikt voor haagjes is lid van een grote familie van ongeveer 70 buxussoorten. De minuscule bloempjes bevatten veel nectar en pollen, waardoor de bloei veel bijen aantrekt.
Als je van plan bent om een buxushaag in jouw tuin te planten, is het de moeite waard om te weten dat de buxus een beetje kieskeurig is qua buren: hij is een goede partner voor planten met vergelijkbare behoeften, zoals hortensia of Delphinium (ridderspoor), maar hij voelt zich minder prettig in de buurt van kruiden die veel zon nodig hebben of naast planten die juist schaduw willen. Houd er rekening mee dat in het laatste geval een buxus meer zorg nodig heeft.
Een buxushaag geeft de voorkeur aan een plek die beschut is tegen wind. Geen enkele soort buxus staat graag in de schaduw, maar te veel felle zon is ook een probleem. Deze twee uitersten brengen risico's met zich mee, van verbranding tot schimmelziekten. De buxus heeft het niet graag te vochtig, dus je kan hem het beste in zanderige of leemachtige grond planten. De beste tijd om een buxushaag te planten of te verplaatsen is tussen oktober en begin mei.
Buxushagen zien er het beste uit als ze dik en stevig worden, vooral als je ze wilt gebruiken als afscherming of om in vorm te snoeien. Om een goede dichtheid te bereiken, moet je jouw buxushaag regelmatig en zorgvuldig bijsnoeien. Het juiste gereedschap geeft de doorslag. Want werken met precies, gebruiksvriendelijk en betrouwbaar scherp gereedschap zorgt ervoor dat je zuiver snoeit en de plant niet onnodig beschadigt. STIHL heeft een breed assortiment heggenscharen, van handbediend tot snoerloos. Een perfect hulpmiddel, of je jouw buxushaag nu elegant in vorm wil brengen of een beetje kunstzinniger wil trimmen.
Werken met krachtige machines is leuk en laat je boven jezelf uitstijgen. Maar dan moet je wel kunnen vertrouwen op effectieve en veilige beschermende kleding. Draag altijd jouw persoonlijke beschermingsmiddelen bij het werken met een heggenschaar. Daar horen veiligheidshandschoenen bij, een veiligheidsbril, gehoorbescherming enz. In de gebruiksaanwijzing van je product vind je meer informatie.
Voordat je de heggenschaar voor de eerste keer gebruikt, moet je je grondig vertrouwd maken met het gereedschap en ervoor zorgen dat het vóór elk gebruik in perfecte staat is. Op verzoek bereidt je STIHL dealer je gereedschap met plezier voor op het eerste gebruik en adviseert je ook over de soorten beschermkleding die je op je gemak kan uitproberen. Onthoud dat persoonlijke beschermingsmiddelen geen vervanging zijn voor veilige werkmethoden.
Het is geen verrassing dat de buxus zo graag gezien is als heg in de tuin. Met de juiste verzorging groeit hij immers dicht genoeg om je privacy te garanderen. De juiste technieken om heggen te verzorgen gaan samen met het juiste gereedschap. Wij raden het gebruik van een accuheggenschaar aan, zoals de STIHL HSA 56. Welk gereedschap je ook gebruikt, zorg ervoor dat de messen scherp zijn, zodat een zuivere en effectieve snede gegarandeerd is en je voorkomt dat delen van de plant geplet worden.
Hoe je een buxushaag als begrenzing van begin af plant en onderhoudt
STIHL pro tip: Als je een oude, verwaarloosde buxushaag “erft”, wees dan niet bang om meedogenloos te zijn: je kan de heg hard terugsnoeien om hem te verjongen en weer in vorm te krijgen. Snoei de complete haag terug tot zo’n 10 cm boven de grond. Zo’n rigoureuze snoei kan het beste in februari en maart worden gedaan. Daarna is een geschikte mest nodig om het herstel van de planten te bevorderen. Gezonde snoeisels kunnen in jouw compostbak.
Met een beetje durf in je afwerking kan je niet alleen je buxusplanten onderhouden, maar er ook opvallende ballen, piramiden of spiraalvormen van maken. Dit werk is ingewikkelder dan de meeste snoeiwerkzaamheden met heggen, dus we raden je aan om te beginnen met een handmatige schaar, hoewel ervaren tuiniers met een accuheggenschaar beslist optimale resultaten kunnen behalen.
Vermijd te snoeien of planten als het regent of als er hevige neerslag wordt verwacht. Maar ook heel zonnig weer is niet goed, want beide weersomstandigheden kunnen de net gesnoeide buxus beschadigen: regen kan de gesneden oppervlakken laten rotten, terwijl de zon verse blaadjes kan verbranden. Je wacht best op een bewolkte dag als je je buxus mooi wilt snoeien.
Of je nu een accu- of handmatige heggenschaar gebruikt, je moet altijd in een lichte hoek snoeien. Zorg er ook voor dat de messen van jouw trimmer scherp zijn, om te voorkomen dat er plantdelen worden geplet of beschadigd raken; snoeiwonden werken immers makkelijk infecties in de hand.
Je geeft best buxusplanten drie dagen na het snoeien mest. Geschikte voeding op dit moment zorgt voor een snel herstel en maakt jouw heg ook veerkrachtiger. Bovendien is een sterk groeiende haag met sterke wortels ook beter beschermd tegen mogelijk ongedierte. Een andere belangrijke stap voor bescherming tegen ongedierte is goed water geven – als je dit verkeerd doet, wordt jouw buxus gevoelig voor schimmel. Je mag nooit water van bovenaf geven, zodat de bladeren nat worden; in plaats daarvan moet je altijd bij de wortels water geven. Gebruik indien mogelijk opgevangen water uit een regenton. Pas geplante heggen hebben de eerste twee weken meer water nodig dan oudere planten, hoewel de exacte hoeveelheid water afhangt van de bodem, de locatie en het type plant.
STIHL pro tip: Een buxus met sterke wortels – die te herkennen is aan een gestage groei en een diepgroene kleur – mag alleen op warme dagen en op droge plekken water krijgen. De buxus is een sterke plant die over het algemeen voorziet in z'n eigen waterbehoefte, waarbij lange wortels het vocht diep in de grond vinden. De beste manier om te zien of jouw buxushaag moet worden besproeid, is door de grond onder de plant met je vinger te controleren. Als het vochtig is op een diepte van 2 tot 7 centimeter, is alles in orde.
Een buxusplant in een pot heeft over het algemeen dezelfde zorg nodig als een plant in de vollegrond, behalve wat betreft de hoeveelheid water. Doordat planten in potten geen water uit de ondergrond kunnen halen, moet je ze regelmatig gieten. Zorg dat de pot onderin drainagegaten heeft zodat er geen overtollig water onder in de pot blijft staan. In het beste geval leg je onder in de pot enkele terracotta scherven om te voorkomen dat het afvoergat dichtslibt. Giet buxus in potten ook altijd bij de wortel zoals hierboven beschreven. Als je potplanten toch een schimmelziekte krijgen, is dat relatief eenvoudig te behandelen: wikkel ze gewoon in een doorzichtige plastic zak en zet ze in de volle zomerzon. Na een dag in de hitte moet de schimmel dood zijn.
Een buxushaag is beslist heel fraai, maar ook vrij gevoelig voor ziekten en ongedierte, waarbij een paar problemen om ingrijpende maatregelen vragen. Hier vind je de meest voorkomende ziekten en plagen bij een buxus, met advies hoe je die behandelt.
De buxusmot komt oorspronkelijk uit Azië. Hij is erg vraatzuchtig en kan jouw planten snel ernstig aantasten als je er niets tegen doet. Gedeeltelijk gegeten bladeren zijn een duidelijk symptoom van een plaag – en maken maatregelen dringend noodzakelijk. Zodra je een rups op jouw buxus ziet, moet je hem weghalen. Zoek goed verder en verwijder ook alle andere. Als je te maken hebt met een uitgebreide plaag, is het de beste strategie om de betreffende zones compleet weg te snoeien. Dat klinkt nogal extreem, maar een langdurige plaag heeft ongetwijfeld desastreuze gevolgen. Verbrand de verwijderde takken of gooi ze goed verpakt weg bij het huisvuil.
Bruine, verwelkte bladeren en donkere strepen op jouw buxus zijn indicaties van een infectie van de schimmel Cylindrocladium buxicola of van meeldauw – een van de meest voorkomende ziekteverwekkers die buxusplanten treft. Als je de ziekte in een vroeg stadium ontdekt, kan je de planten behandelen met een speciaal middel verkrijgbaar bij het tuincentrum, of een beetje verkalkte zeewier toevoegen om de plant te versterken. Soms is dit genoeg om de schimmel weg te krijgen en je buxushaag voor erger te behoeden. Deze schimmel is echter heel agressief en het is meestal onmogelijk om een buxus te redden die al zwaar is getroffen. In dat geval moet je de hele aangetaste plant weghalen, net als alle bladeren die hij verloren heeft. Je moet alle delen die door de meeldauw zijn aangetast verwijderen. Gooi deze niet in je compostbak maar in de groencontainer.
Oudere buxusplanten lopen een grotere kans op buxusroest. Dit wordt veroorzaakt door een schimmel met de naam Puccinia buxi. De aandoening manifesteert zich als kleine, bruine vlekken op de boven- en onderkant van buxusblaadjes. Buxusroest is bijzonder eenvoudig te behandelen: je hoeft alleen maar de aangetaste stelen af te knippen. In de plaats groeien weer gezonde nieuwe scheuten. Desinfecteer je heggenschaar na gebruik om te voorkomen dat de schimmel zich via het snoeien verspreidt.