Brandhout zagen – zo werkt het
Zelf brandhout zagen geeft meer voldoening, is beter voor het milieu en minder duur dan kant-en-klaar brandhout kopen. We laten je zien hoe het moet.
03.09.2024
Boomstammen tot brandhout zagen met een kettingzaag en duurzaam werken
In de winter voor de open haard of in de zomer bij de vuurschaal in de tuin: zelf gezaagd brandhout maakt het vuur nog leuker en het is goedkoper. Bovendien is zelf gezaagd brandhout voordelig voor duurzame bosbouw, omdat er slechts zoveel hout wordt gebruikt als dat er bijgroeit. Zo bescherm je het bos en vermijd je lange transportwegen zoals in de houthandel. Dit geldt natuurlijk ook voor bomen die je in je eigen tuin en op weilanden kapt en vervolgens verwerkt.
Als eerste stap raden wij aan om stammen, stamdelen en takken te verwerken tot handzame stukken van een meter. In de tweede stap klief je het meterhout en vervolgens zaag je de gekliefde houtblokken op de zaagbok tot kant-en-klare stukken brandhout. We tonen je stap voor stap hoe je je eigen brandhout zaagt.
Een boomstam zelf op lengte zagen – stap voor stap
Eerst laten we zien hoe je in de eerste stap een boomstam op lengte zaagt tot hanteerbaar meterhout. Dat doe je rechtstreeks op de grond of op een zelfgemaakte steun.
De stam op de grond zagen
Als de boomstam op de grond ligt, zoals vaste grond in het bos of het gazon in de tuin, kan je de boomstam met de kettingzaag direct op de grond zagen. Let er in dat geval op dat de kettingzaag de grond niet raakt , want dat maakt de ketting bot. Zorg ervoor dat de stam niet kan wegrollen voordat je begint te zagen. Zet hem indien nodig vast met wiggen of stukjes hout.
Draag je persoonlijke veiligheidsuitrusting wanneer je met de kettingzaag gebruikt om brandhout te zagen. Meer informatie hierover vind je in de gebruiksaanwijzing van je kettingzaag.
Voordat je de stam in stukken zaagt, kan je hem op regelmatige afstanden markeren. Zo weet je later waar je telkens moet zagen. Gebruik bijvoorbeeld een bosmeetlint en markeer de stam met een stuk markeerkrijt PRO of markeerspray ECO op een afstand van een meter.
Start de kettingzaag op een lage snelheid en zet de zaag aan op een markeerpunt. Zaag door ca. driekwart van de boomstam. Zo voorkom je dat je per ongeluk in de ondergrond zaagt. Zaag op deze manier door alle gemarkeerde stukken.
Draai de boomstam vervolgens om, eventueel met behulp van een velhevel. Vergeet niet om de stam opnieuw vast te zetten voordat je verder werkt.
Zaag vervolgens langs de andere kant telkens het laatste kwart van de boomstam door. Het meterhout dat je zo maakt, verwerk je in de volgende stap.
Een stam zagen op een zelfgemaakte steun
Werk je op een onstabiele ondergrond, dan kan je gebruik maken van een steun. Zo bescherm je niet alleen je ketting, maar dankzij de ergonomische werkhoogte ook je rug. Je hebt hiervoor alleen een kleine steun voor de houtblokken nodig. Als doe-het-zelver maak je die makkelijk zelf door een stuk brandhout op maat te zagen. Zorg ervoor dat het hout goed vastligt en niet kan wegrollen.
Om de steun te maken, zaag je een stuk van de stam en maak je er een V-groef in. Maak de V-groef even breed als de boomstam die erop zal liggen.
Zorg ervoor dat de steun stabiel staat en leg de stam erop. Met een handpaktang gaat dit een stuk makkelijker. De boomstam mag geen speling hebben. Zet hem indien nodig extra vast met wiggen of stukjes hout.
Met de kettingzaag op lage snelheid maak je nu op de gemarkeerde punten een zuivere zaagsnede. Let erop dat het afgezaagde stuk niet op je voeten terechtkomt.
Verschuif de boomstam indien nodig van plaats. Herhaal deze stappen tot de volledige boomstam in stukken gezaagd is.
Meterhout klieven – stap voor stap
De stukken stam van een meter passen nog niet in de haard. Zaag hout van dikkere bomen op de juiste grootte voor je haard. Kleine stukken drogen immers beter dan grote, en vochtig hout brandt slecht en produceert roet en rook. Vervolgens leggen we uit hoe je meterhout klieft.
Leg de op maat gezaagde boomstam op de grond en zorg ervoor dat hij niet kan wegrollen.
Splijt nu de stam met een splijtwig. Dat gaat makkelijk als je eerst een inkeping maakt in de stam waar de wig moet komen. Afhankelijk van de dikte van de stam splijt je elke helft nog een keer.
Verwerk het hout vervolgens op de zaagbok tot kleinere stukken brandhout voor de haard.
Milieuvriendelijk brandhout
Bij het verbranden van hout komt slechts zoveel kooldioxide vrij als de boom tijdens de groei heeft geabsorbeerd. Als je met hout verwarmt, hoef je je dus geen zorgen te maken over je CO2-balans.
Takken en gekliefd hout verwerken – stap voor stap
Wil je gespleten, op maat gezaagde boomstammen, dunne stammen of kleine takken uiteindelijk tot brandhout verwerken? Gebruik dan een handige zaagbok. Zo zet je het hout veilig vast en kan je op een comfortabele manier brandhout zagen.
Leg het hout op de zaagbok en maak het vast met een spanrubber of ketting zodat het niet kan wegrollen. Ronde, bijna rechte takken draaien zich ondanks het spanrubber vaak om in de zaagbok. In dit geval leid je de zaag met de klauwaanslag tegen het hout. Zo zet je een draaiende tak vast en kan je hem doorzagen.
De kettingzaag veilig starten en beginnen met zagen.
Met de zaagbok zaag je nu vakkundig houtblok na houtblok.
Videohandleiding: brandhout zagen
Brandhout bewaren
Hout moet ongeveer twee jaar drogen vooraleer je het kan gebruiken voor je open haard. Het is dan ook belangrijk dat je het hout goed stockeert. Stapel de houtblokken op een manier die luchtcirculatie toelaat en scherm ze af tegen regen en vocht.
Brandhout zagen: welke kettingzaag is geschikt?
Met de Rapid Duro 3 heeft STIHL een ketting met hardmetalen snijkanten voor middelzware kettingzagen op de markt gebracht, die zelfs op vuil of bijzonder taai hout haar tanden laat zien. Ze blijft tot tien keer langer scherp dan standaardkettingen.
Je veiligheid is belangrijk: de veiligheidsuitrusting
Werken met krachtige machines is leuk. Maar je moet wel kunnen vertrouwen op effectieve veiligheidskleding. Draag altijd je persoonlijke veiligheidsuitrusting als je met de kettingzaag werkt. Dat zijn onder andere een helm, een kettingzaagbroek en veiligheidsschoenen. Je vindt hierover meer informatie in de handleiding van je product. Leer je machine voor het eerste gebruik grondig kennen, en zorg ervoor dat ze in perfecte staat is voordat je ze gebruikt. Indien gewenst maakt je STIHL dealer je machine klaar voor het eerste gebruik, en adviseert hij je over de juiste modellen en maten van beschermende kleding. Uiteraard kan je ze steedseerst aanpassen. Vergeet niet dat een persoonlijke veiligheidsuitrusting geen vervanging is voor een veilige werkmethode.
Opmerking
In het bos gebruik je best snel biologisch afbreekbare zaagkettingolie, hydraulische vloeistoffen en speciale alkylaathoudende brandstoffen. Neem lege bussen mee en breng ze naar het containerpark.
Samenvatting: Brandhout zagen
- Van boomstam tot handzaam brandhout in drie stappen: de stam op lengte zagen, meterhout klieven en het gekliefde hout op de zaagbok tot handzaam brandhout zagen.
- Afhankelijk van de ondergrond en de aard van het werk kan je op de grond, op een zaagbok of op een op zelfgemaakte steun werken.
- Draag de gepaste veiligheidsuitrusting als je brandhout zaagt.
- Heb je nog vragen of is iets onduidelijk, neem dan contact op met de boswachter of het bureau voor bosbeheer.
