Een verwaarloosde tuin opknappen: van overwoekerd naar onder controle
Heb je te maken met een overwoekerd rampgebied? Het lijkt misschien een hele klus, maar je hebt maar 5 stappen nodig om een lang verwaarloosde tuin op te ruimen.
07.09.2022
Stap 1: krijg een overzicht
Loop met een kritisch oog door je overwoekerde tuin om een gedetailleerd overzicht te krijgen van wat er allemaal moet gebeuren. Vraag jezelf af welke planten waar groeien, wat je wilt behouden en wat je wilt veranderen wanneer je de verwaarloosde tuin opknapt.
Brandnetels en overwoekerende wildgroei moet je met een stok opzij duwen om struikelgevaar te voorkomen en keien of stukjes gaas op de grond te zien liggen. Markeer deze obstakels door duidelijk zichtbare stokken in de grond te duwen. Controleer of je bomen en struiken moet snoeien of uitdunnen en let daarbij op rotte of dode takken. Ga na wat je echt moet verwijderen. Vaak is snoeien voldoende om de gewenste ruimte en look te creëren en om het licht beter te laten doordringen voor struiken en bloembedden. Identificeer de planten en struiken die je wilt verplaatsen.
Alles in de hand met een tuinplan
Voor grotere, overwoekerde oppervlakken raden we je aan om een goed plan op te stellen van hoe je de tuin wilt aanleggen. Je plan moet op schaal zijn en alle gebouwen, terrassen, paden en struiken omvatten. Je moet ook zorgvuldig aangeven welke delen gedurende de dag in de schaduw liggen. Zo vind je de juiste plek voor alle planten in je tuin.
Stap 2: verzamel je gereedschap
Je hebt het volgende nodig om je overwoekerde tuin op te ruimen:
- Gereedschap: Kantenmaaier of bosmaaier, snoeizaag of kettingzaag, hakselaar, snoeischaar, heggenschaar, handzaag voor bovenhands werk, spade, spitvork, hark, grasmaaier indien nodig
- Ander materiaal: Kruiwagen, tuinafvalzak, mand, lang stuk slijtvast touw
- Beschermende kleding: Handschoenen, veiligheidsbril of bril met gelaatsbescherming, gehoorbescherming, veiligheidslaarzen
Het is leuk om met krachtig gereedschap te werken en je kan er je vaardigheden mee uitbreiden, wat geweldig is zolang je effectieve en veilige beschermende kleding draagt tijdens het gebruik ervan. Draag altijd je beschermende kleding wanneer je met je kettingzaag en ander zaag- of snijgereedschap werkt. Dit omvat o.a. een helm, een broek met snijbescherming en veiligheidslaarzen. Raadpleeg de gebruiksaanwijzing van je product voor meer informatie. Voordat je je machine voor de eerste keer gebruikt, moet je je grondig vertrouwd maken met het gereedschap en ervoor zorgen dat het vóór elk gebruik in perfecte staat is. Op verzoek bereidt je STIHL dealer je gereedschap met plezier voor op het eerste gebruik en adviseert je ook over de soorten beschermende kleding die je op je gemak kunt uitproberen. Onthoud dat beschemende kleding geen vervanging is voor veilige werkmethoden.
Stap 3: afval, onkruid en wildgroei opruimen
De tuin opruimen
Begin met de tuin op te ruimen en al het afval te verwijderen. Neem een mand, vuilniszak of kruiwagen mee wanneer je door je overwoekerde tuin loopt en afvalt verzamelt, zoals plastic bloempotten, afgebroken stukjes terracotta of weggegooide plantenstokjes.
Gras maaien in een overwoekerde tuin
Maai het gras met een bosmaaier of grasmaaier. Daarna wordt het een pak gemakkelijker om te zien waar er nog werk moet gebeuren. Markeerstokjes komen dan ook van pas: maai en snoei voorzichtig om ze heen. Hark groensel bijeen en gooi alles weg in je compost- of tuinafvalbak. Let op dat je geen bloeiend onkruid of onkruidwortels op de composthoop gooit!
STIHL tip:
Als je een kantenmaaier of bosmaaier gebruikt om wildgroei te verwijderen, werk dan systematisch in rijen en maak een pad vrij van de ene naar de andere kant.
Onkruid, stengels en stronken verwijderen
Nu is het tijd om het onkruid te verwijderen, wat een groot verschil zal maken in je verwaarloosde tuin. Verwijder onkruid waar mogelijk met de hand, hoewel je eerst elektrisch gereedschap kunt gebruiken om lang onkruid tot op een praktische hoogte te maaien. Niet-houtachtige wildgroei kan je het beste aanpakken met een bosmaaier met een mes. Snijd alles tot op een hoogte van ongeveer 15 cm en snijd het daarna stapsgewijs af indien nodig. Gebruik de hakselaar om het plantenafval te versnipperen. Trek vervolgens de resterende stengels uit de grond. Als je een stengel moeilijk kan verwijderen, maak je de grond eromheen los met een spitvork. Als dat niet lukt, gebruik dan een spade om de stengel uit te graven. Zorg ervoor dat je ook de wortelkluit eruit trekt, anders komt het onkruid snel weer terug.
Stap 4: Bomen en struiken in vorm snoeien
De vooruitgang die je in je verwaarloosde tuin hebt geboekt, moet duidelijk zichtbaar zijn. Nu is het tijd om bomen en struiken in vorm te knippen, te snoeien en uit te dunnen.
Bomen en struiken snoeien
Graaf oude boomstronken uit met een spade. Kleine struiken die je niet in de tuin wilt, kan je gemakkelijk volledig verwijderen. Snijd ze dicht bij de grond af en trek de wortels eruit. Verwijder de afgebroken takken bij de bomen en struiken die je wilt houden door ze dicht bij de stam of hoofdstengel af te knippen.
Bekijk en snoei vervolgens je grotere planten naar wens en let daarbij op worteluitlopers. Veel planten laten scheuten vanuit hun wortels opschieten, waardoor er elders nieuwe planten opduiken die uiteindelijk onafhankelijke planten worden. Dit is ideaal om een bos uit te breiden, maar niet voor in een tuin. Planten die snel worteluitlopers vormen, zijn braamstruiken, seringen, robinia's, populieren en sierkersen. Meestal is het beter om worteluitlopers uit te graven dan ze weg te snijden. Meer informatie over het snoeien van hagen vind je hier. Laat tot slot alle resten door de hakselaar gaan.
Takken van bomen verwijderen
Als je bomen hebt die te veel schaduw creëren, een te dicht bladerdek hebben of over elkaar hangende takken hebben, kan je een (accu)hoogsnoeier gebruiken om de kronen uit te dunnen. Verwijder hierbij altijd de hele tak tot aan de stam of de hoofdtak in plaats van alle takken alleen op gelijke lengte af te snoeien. Anders duikt er in het volgende jaar veel dunne, uitschietende 'borstelgroei' op. Rotte, oude of zieke twijgen en takken moeten onmiddellijk worden verwijderd. Je herkent ze aan hun gerimpelde schors. Ze zijn vaak ook donkerder dan andere takken en bedekt met mos of algen. Gebruik tot slot een kettingzaag om alle takken te snoeien.
STIHL tip:
Je moet bij het snoeien van bomen en hagen rekening houden met wet- en regelgeving. Raadpleeg steeds je gemeente indien je niet zeker weet wanneer je al dan niet mag snoeien.
Een stok en een touw kunnen helpen om overhangende bramen enandere struiken onder controle te krijgen. Steek de stok in de grond, buig de bramen opzij en zet alles vast met het touw. Alles rond de braamstruik ziet er dan iets minder overwoekerd uit.
Stap 5: Nieuwe bedden aanleggen
Randen en borders zorgen voor organisatie
Bepaal waar de randen, borders en bloembedden komen. Duidelijk afgebakende delen maken namelijk het verschil tussen een overwoekerde en een nette tuin. Markeer de randen van het gazon en snijd er met een spade langs.
STIHL tip:
Als je van wat wildernis houdt en geen te ordelijke tuin wilt, bestaat er een truc die je kan proberen. Breng een dikke bodembedekking aan rond bepaalde struiken en bosjes. Hierdoor blijven ze onkruidvrij en goed afgebakend, terwijl je andere stukken zo wild laat groeien als je zelf wilt.
Herplanten en verplaatsen van struiken en bloembedden
Nu kan je de resterende struiken onder handen nemen. Verdeel bosjes die te groot of te bossig zijn geworden door ze uit te graven en de wortelkluit in verschillende delen te splitsen. Plant een deel terug op de oorspronkelijke plek en verplaats de andere delen naar nieuwe locaties in de tuin. Dicht eventuele gaten in de beplante gebieden door nieuwe planten naar wens toe te voegen. Gebruik een tuinplan om nieuwe elementen te creëren in je eerder overwoekerde tuin.
Geniet van je nieuwe tuin
Het is je gelukt! Je hebt een wilde tuin weer in vorm gebracht! Nu is het tijd om heerlijk te genieten van je nieuwe buitenruimte!
Nog een laatste tip:
Vergeet niet dat je tuin regelmatig moet worden onderhouden: het gazon maaien, onkruid wieden en jaarlijks struiken en bosjes snoeien. Anders is je tuin na verloop van tijd opnieuw overwoekerd.
Samenvatting: een verwaarloosde tuin opknappen
- Een overwoekerde tuin is een hele uitdaging, maar met een goed gestructureerde aanpak is die zo weer in vorm.
- Voordat je de tuin opruimt, moet je een plan opstellen. Zo weet je wat je wilt veranderen, hoe je dat aanpakt en kan je jouw stappen op voorhand plannen.
- De belangrijkste stappen zijn: afval opruimen, het gazon maaien en overtollige groei terugsnoeien, bomen en struiken snoeien, ongewenste planten uitgraven en nieuwe planten aanplanten.
- Regelmatig onderhoud zorgt ervoor dat je tuin niet opnieuw wordt overwoekerd.
